Waarom je ’s Avonds altijd trek hebt (En hoe je dat kunt stoppen)

Herken je dit? Je hebt goed gegeten tijdens de dag, je bent eigenlijk niet eens hongerig, maar toch vind je jezelf ’s avonds op de bank met een zak chips of een reep chocola. “Waar komt die trek ineens vandaan?” vraag je je af. “Ik had toch helemaal geen honger?”

Als dit bekend klinkt, ben je niet alleen. En het belangrijkste: het ligt niet aan jouw gebrek aan wilskracht.

Het Verschil Tussen Honger en Trek

Je lichaam heeft eigenlijk twee verschillende systemen die bepalen wanneer je eet. Het probleem is dat de meeste mensen het verschil niet kennen tussen honger en trek (begrijpelijk, want wie heeft je dat nou ooit geleerd?). En dat verschil is cruciaal als je wilt afvallen.

Honger is je lichaam dat zegt: “Hé, ik heb brandstof nodig om te blijven functioneren.” Dit voel je als een rommelige maag, hoofdpijn van de honger, of dat je ‘hangry’ wordt (hongerig én chagrijnig tegelijk). Dit is wat we het homeostatische systeem noemen – het houdt je energiebalans in evenwicht, zoals een thermostaat je huis op temperatuur houdt.

Trek daarentegen is je verlangen naar lekker eten, ook al heeft je lichaam eigenlijk genoeg energie. Dit is het hedonische systeem – het woord ‘hedonisch’ betekent ‘gericht op plezier’. En raad eens wanneer dit systeem het actiefst is? Precies: ’s avonds rond 20:00 uur.

Waarom je ’s Avonds Zo’n Trek Hebt

Je lichaam heeft een ingebouwde klok, je biologische ritme. Net zoals je ’s avonds moe wordt en ’s ochtends wakker, heeft ook je eetlust een vast patroon:

• ’s Ochtends rond 8 uur: laagste trek (vandaar dat veel mensen geen zin hebben in ontbijt)
• ’s Avonds rond 20 uur: hoogste trek

En hier wordt het interessant: die avondtrek is vooral gericht op lekker eten – chips, chocola, koekjes. Niet op groenten. Je biologische klok heeft geen idee dat je koelkast vol staat met eten. 

De Grote Saboteur: Slaaptekort

Nu wordt het nog erger. Als je te weinig slaapt (minder dan 7 uur), kan je honger- en verzadigingssysteem in de war raken. En hoe minder slaap, hoe meer dat gebeurt. En laten we eerlijk zijn: hoeveel mensen slapen werkelijk genoeg? Tussen werk, gezin, en alle dagelijkse stress is slaap vaak het eerste wat we opofferen.

Maar hier is wat er gebeurt in je lichaam bij slaaptekort:

Je hongerhormoon ghreline (denk aan ‘gremlin’ – het hongermonster) schiet omhoog. Je verzadigingshormoon leptine daalt. Het resultaat? Je voelt je hongeriger én minder snel vol.

Schepje erbij: je hersenen werken minder efficiënt en schreeuwen om snelle energie. Raad eens naar wat ze verlangen? Suiker en vet. Chips, koekjes, chocola – precies die dingen waar je normaal gesproken wél weerstand tegen kunt bieden.

De Pizza-IJs Paradox

Er is nog iets geks aan de hand met je smaaksysteem. Stel je eet een hele pizza (omdat het zo lekker is). Aan het einde ben je volledig vol en dat laatste stuk pizza smaakt eigenlijk nergens meer naar. Maar als iemand ijs aanbiedt? Ineens heb je weer trek!

Dit heet sensorisch-specifieke verzadiging – een ingewikkelde term voor iets heel simpels: je raakt verzadigd van één specifiek voedsel, maar andere smaken blijven aantrekkelijk. Dit is waarom buffetten zulke caloriebommen zijn. Al die verschillende smaken blijven je nieuwsgierigheid prikkelen.

Praktische Tips: Werk Mét je Lichaam, Niet Ertegen

Nu je wellicht wat beter begrijpt hoe je lichaam werkt, hier een aantal tips die kunnen helpen:

1. Zorg Voor Betere Slaap

Dit is je belangrijkste wapen tegen overeten:

• Ga elke avond op dezelfde tijd naar bed
• Geen schermen een uur voor het slapen (echt waar – je telefoon verstoort je biologische klok)
• Houd je slaapkamer koel (16-18 graden) en donker
• Laatste grote maaltijd 3 uur voor bedtijd

2. Herken Het Verschil Tussen Honger en Trek

Vraag jezelf af: “Heb ik honger, of heb ik trek?” Als je twee uur geleden goed hebt gegeten, is het waarschijnlijk trek. Probeer dan eerst om een glas water te drinken of iets te doen wat je afleidt.

3. Gebruik de Hongerschaal

Stel je voor dat honger een schaal is van 1-10:

• 1-2: Uitgehongerd, duizelig
• 3-4: Hongerig, tijd om te eten
• 5-6: Neutraal tot licht voldaan
• 7-8: Prettig vol
• 9-10: Te vol, oncomfortabel

Begin met eten rond 3-4, stop rond 6-7. Dit voorkomt zowel uitgehongerd raken (wat tot overeten leidt) als te vol worden.

4. Plan je Avondsnacks

Je biologische klok zorgt ervoor dat je ’s avonds trek krijgt. Vecht daar niet tegen, maar plan ervoor:

• Kies bewust een gezonde avondsnack (Griekse yoghurt met bessen, nootjes)
• Portioneer het van tevoren
• Eet het bewust, niet afwezig voor de tv

5. Creëer een Betere Omgeving

• Haal verleidelijke snacks uit je gezichtsveld (niet op het aanrecht)
• Zorg voor gezonde alternatieven die wél zichtbaar zijn
• Eet aan tafel, niet op de bank

Het Goede Nieuws

Het mooie aan dit alles? Je hoeft niet tegen je lichaam te vechten. Je hoeft geen superheld met ijzeren wilskracht te worden. Je hoeft alleen te begrijpen hoe je lichaam werkt en daar rekening mee te houden.

Veel mensen denken dat afvallen draait om minder eten en meer bewegen. Maar de waarheid is: hoe je eet is net zo belangrijk als wat je eet. Door beter te slapen en je biologische ritmes te respecteren, wordt alles makkelijker.

Je trek ’s avonds is niet jouw fout. Het is biologie. Maar nu je weet waarom het gebeurt, kun je er slim mee omgaan. En dat maakt het verschil tussen worstelen met je gewicht en eindelijk duurzame resultaten behalen.

Nieuwsgierig naar meer? In onze volgende blog duiken we dieper in de rol van stress en hormonen bij je eetlust – vooral belangrijk voor vrouwen in de overgang.